Taoizm - Duchowa droga Nieba - joga tao

TAOIZM - Duchowa Droga Nieba - Chi Kung - Joga taoistyczna

Taoizm (Daoizm, Dàojiā - 道家) staje się coraz popularniejszy, ale bardziej w jałowych dyskusjach na różnych forach w internecie niźli w realnej praktyce Qi (Chi). Wiele osób pyta jak zacząć praktykować Taoizm, jak studiować Tao czy Chi. Artykuł ma za zadanie przybliżyć ideały starożytnego Taoizmu, wskazać, gdzie i czego szukać, aby wejść w nurt Tao. Warto poznać szerzej kulturowy kontekst Taoizmu, który lepiej byłoby nazwać Taoistyką. Taoistykę najlepiej opisać znanym polskim praktykowaniem Drogi Duchowego Rozwoju, Drogi Mistycznej! 

Taoizm (czasem zapisywany jako daoizm) to tradycyjny chiński system filozoficzny i religijny, któremu w Indii najbardziej odpowiada tantra orazradża joga. Na Zachodzie dość powszechnie stworzenie filozofii taoistycznej przypisuje się Laozi (Lao Tsy) w VI wieku p.e.ch., co nie wydaje się słusznym. Taoizm religijny powstał rzekomo w II i III wieku e.ch., wedle chińskich tradycjonalistów jednak, już mistyczny cesarz Huangdi (Huang Ti, Żółty Cesarz) praktykował Tao i był dawcą wiedzy o Tao (Dao).

W Taoizmie pojęciem kluczowym jest Tao (Dao). Tao jest tajemniczą siłą kosmiczną, która powołała do istnienia materialny wszechświat i wszystkie istoty. W żadnym wypadku jednak nie przypomina osobowego, brodatego Boga chrześcijan, gdyż Tao jest raczej Bogiem, który wszystko w sobie zawiera, wszystko przenika, ale nic nie może dotknąć Tao. Cały wszechświat wyłania się z Tao i wszystkie rzeczy do Tao powracają. Idea Tao jako Boga jest w zasadzie identyczna z indyjskim pojęciem Brahmanajako Wszechducha. Celem Taoizmu jest osiągnięcie Tao, wyrzeczenie się świata, zespolenie z naturą, harmonia z przyrodą, ale także z subtelnym wymiarem życia przyrody. Tao ma dwa przeciwstawne aspekty - Yin i Yang z których wyłania się pięć żywiołów (elementów), z których dalej wyłania się wszystko to, co stworzone.

Mistrz Laozi (Lao Tsy) podobnie jak inni taoiści uważał, że w życiu należy się poddać milczącemu kierownictwu Tao, co przypomina kultywowane w jodze i tantrze Duchowe Oddanie Boskiemu Mistrzowi Życia: Iśvara-Prani-Dhanah. Celem jest odzyskanie naturalnej spontaniczności i zachowanie postawy szlachetnej prostoty. Ten stan określa jako „powrót do dzieciństwa”. Taoiści dążąc do zespolenia z naturą zaczęli podziwiać jej wieczną młodość i zdolność do regeneracji, tak indyjscy siddhowie. Zastanawiali się, czy przez życie w harmonii z Tao, czyli Drogą Natury, nie można by zgłębić tajemnic przyrody i uodpornić się na okaleczenia, choroby, a nawet na śmierć. Taoiści praktykowali ćwiczenia przypominające jogę, techniki oddychania oraz przepisy żywieniowe i także praktyki seksualne podobne do tantry, które miały wzmacniać siły witalne i przedłużać życie. 

Przypisywanie stworzenia taoizmu mistrzowi Lao Tsy wynika z koncepcji materializmu dialektycznego, który daje pierwszeństwo filozofii, a religijne i duchowe aspekty tradycji usiłuje zdusić, zgnieść i ośmieszyć jako zabobon i szarlatanerię. Można się co najwyżej zgodzić, że Lao Tsy jest wybitną postacią taoizmu współczesnego i jednym z najstarszych źródeł historycznych jakie odkryto i dobrze udokumentowano. Filozofia Lao Tsy jest skutkiem jego praktyki, ćwiczeń i nauki w jego czasach, czeropania z tradycji duchowej która już istniała, a była zarówno ludowa, jak i religijno-magiczna. Taoizmowi owych czasów bardzo blisko do tybetańskiego Bon oraz indyjskiej Tantry. 

Za najważniejsze księgi taoizmu uważa się Daodejing (Tao-Te-King) oraz Zhuangzi (Czung Tsy), jednak na Zachodzie przez lata były to jedyne dzieła jakie przetłumaczono, stąd bierze się ich ważność. W swej istocie, taoizm nie jest pojęciem chińskim, a zachodnim ujęciem filozoficznym tego starożytnego systemu duchowej praktyki z Państwa Środka. Wszelkie informacje o tym, że taoizm mógłby być starszy, dla chrześcijańskich badaczy z Zachodu były przez lata bluźnierstwem, bo jak może istnieć coś starszego, niż biblijny początek świata. Po upadku biblijnego hochsztaplerstwa naukowego, okazało się, że nawet człowiek istnieje miliony lat dłużej niż biblijny Stwórca! 

Tao jest jednym z najstarszych pojęć wśród chińskich poglądów na istnienie świata i życia. Znak Tao odnajdywany był na napisach na kościach służących do wróżenia z końca XI wieku p.e.ch. W najstarszym słowniku chińskim słowo Tao objaśnione jest jako droga po której się idzie, natomiast najobszerniejszy słownik pisma chińskiego z początku naszego stulecia podaje ponad 50 różnych znaczeń tego słowa. Najpopularniejsze znaczenia, to droga, ścieżka, oraz metoda i sposób. W Dialogach konfucjańskich pojawia się Tao w znaczeniu zasada, zbiór zasad moralnych. Poza tym można spotkać się ze znaczeniem prowadzić, pokazywać drogę, oraz mówić, wyrażać w słowach. Taoiści próbowali powrócić do stanu Złotego Wieku przez całkowite wyrzeczenie złudnych wartości upadłej cywilizacji. 

Tao Shi - Wódz Drogi

Daoshi (Taoshi), jap. Dōshu (道主) (wódz lub mistrz drogi), także Daoren (Taoren) to osoba praktykująca taoizm na wysokim poziomie, wtajemniczona przez rodzaj inicjacji czy przekazu od autentycznego mistrza jednej ze szkół taoistycznych. Kobieta mistrzyni to odpowiednio Fangshi. Takie przedmioty jak astrologia chińska, chi kung, kuchnia pięciu przemian, neidan (alchemia),I Ching czy Feng Shui mogą być dobrą podstawą do zajęcia się taoizmem praktycznie! Ażeby praktykować taoizm trzeba zwykle uwolnić umysł z wielu błędnych koncepcji chrześcijańskich i muzułmańskich, tak, aby uwolnić się wewnętrznie od błądzenia wokół ścieżki z powodu błędów ideologicznych. 

Tao (Dao), z japońska Do, Dou, oznacza drogę, ścieżkę, trakt. Pojęcie to odpowiada sanskryckiemu pojęciu Margah - w sensie kultywowania duchowej drogi życia, drogi oświecenia czy wyzwolenia. Sam termin Tao (Dao) jest znacznie starszy niż taoizm współczesny. Znak Tao (道 Dao) pojawia się już chociażby w inskrypcjach wróżebnych sprzed około 3 tysięcy lat. Oznacza wówczas drogę łączącą Niebo z Ziemią, zdolność jednoczenia przeciwieństw oraz wróżebne jasnowidzenie. 

Liczne szkoły i grupy myśli ezoterycznej oraz mistyczno-duchowej w Japonii szeroko czerpały z taoizmu czy wręcz przenosiły nauki taoistyczne do Japonii, praktykując bardziej gorliwie niż sami Chińczycy. Mamy tutaj takie znane organizacje jak chociażby Tai Rei Do czy autentyczne japońskieUsui Rei Ki, a także Omoto Kyo i wiele innych, o czym trzeba by napisać osobny artykuł. Idea Drogi, Tao (jap. Do, Dou) bardziej się zakorzeniła w Japonii niźli przetrwała w Chinach i to przynajmniej od około IV wieku przed erą chrześcijańską. 

W Chinach współczesnych Taoizm wciąż żyje, choć nieznana jest liczba jego wyznawców z powodu obaw o prześladowania przez narodowych socjalistów w barwach KPCh. Taoistami są np. urzędnicy, którzy po pracy wybierają się na ogrodnicze działki pod miastem, gdzie „praktykują” taoistyczną ideę więzi z przyrodą, ćwiczenia Qi i wiele starych rytuałów. Istnieją też silne tajne stowarzyszenia inicjacyjne, które podtrzymują dawne rytuały i praktyki. Można spotkać mnichów i mniszki taoistyczne, chociaż często w przebraniu.

Tian Tao - Droga Nieba

Tian Tao to Droga Nieba, jedyna Droga po jakiej wędrują adepci z gruntu monoteistycznej religiijaką od zawsze jest Daoizm (Taoizm), z centralną ideą Dao (Tao) jako Absolutu, Najwyższej Zasady. Człowiek musi tak medytować i praktykować, aby zjednoczyć się z Tao (Dao), a wtedy staje się Zhen Ren (Czen Ren), czyli człowiekiem prawdziwym, człowiekiem prawdy i prawości. Tak uczy Mistrz Zhuangzi czyli Czuang Tsy. Taoizm był jednym, obok konfucjanizmu, z dwóch najważniejszych systemów filozoficzno–religijnych w Chinach. Taoizm religijny – w przeciwieństwie do względnie ortodoksyjnego konfucjanizmu – był jednak otwarty na zapożyczenia z innych wierzeń. W różnych okresach otwierał się na elementy konfucjanizmu, szamanizmu, buddyzmu, chrześcijaństwa i manicheizmu. 

Powstanie Taoizmu

W kwestii czasu powstania taoizmu spotyka się dwie postawy - jedni uważają, że powstał on bardzo dawno - w czasach jeszcze zamierzchłych, być może jeszcze przed legendarnym cesarzem Haung-Di (Żółty Cesarz, żyjący prawdopodobnie 3000 lat p.e.ch.), a inni za twórcę taoizmu uważają mędrca Lao Tsy, żyjącego najprawdopodobniej w VI w p.e.ch., a więc w czasach pokrewnych Buddzie. W przepychankach badaczy widać jednak, że Lao Tsy był wybitnym mistrzem czegoś, co w Chinach już istniało, było bardzo rozpowszechnione i dobrze znane. Sam traktat Tao-Te-King wygląda jak zbiór aforyzmów skompilowanych dla podsumowania dobrze znanych zagadnień i idei, a coś takiego robi się na podstawie kontekstu kulturowego, a nie jako objawienie, gdzie każde pojęcie nowe trzeba zdefiniować. Lao Tsy uważany jest za filozofa taoistycznego, z uwagi na pisarstwo i wykłady. 

Tradycyjnie przyjęto, że twórcą taoizmu był Laozi (Lao Tsy), jednak w rzeczywistości nie jest to jasne czy był twórcy czy tylko reformatorem albo słynnym wieszczem i filozofem. Czasy powstania taoizmu były czasami wielkich przemian politycznych i filozoficznych w Chinach. Wielu filozofów (m.in. Konfucjusz) właśnie wtedy rozpoczęło wygłaszać swe nauki. Niektórzy powstanie taoizmu przypisują legistom – filozofom uważającym prawo za największą wartość, promujących bierną postawę wobec świata oraz często określającym życie człowieka mianem Dao (Tao) – drogi, ścieżki.

Obecnie taoizm na Zachodzie znany jest m.in. dzięki takim systemom jak szkoły Tai Chi Chuan i Chi Kung (Qigong), dzięki tłumaczeniom Tao Te King (oraz księgi I Ching), jak i dzięki zainteresowaniu taoistyczną alchemią seksualną, inaczej nazywaną "jogą seksu", lub tao-jogą. Używanie terminu "joga seksu" jest znacząco obraźliwe dla całej tradycji jogi, gdyż seks nie jest zasadniczo częścią żadnej z grup ćwiczeń jogicznych. Gdyby tak twórcy źle skojarzonych terminów wybrali sobie np. "katolicyzm seksu" albo "msza seksu" na określenie taoizmu wedle ich pojęcia, pewnie szybciej zajarzyliby jakinietakt popełniają. Termin "joga seksu" wpisuje się w nurt profanujący tradycyjną duchowość z Indii i innych krajów Wschodu. 

Nazewnictwo

Praktykujący Tao Nieba często podkreślają, że to co robią nie ma wymiaru ideologii ani dogmatycznego światopoglądu, zatem bliższe jest nauce niż jakiemuś "-izmowi". Podobnie sztukom takim jak plastyka czy naukom takim jak matematyka, a nawet przedmiotom takim jak astrologia czy mistyka, lepiej używać pojęcia TAOISTYKA (Daoistyka), niźli nieadekwatnego "Taoizm", które w tym artykule używane jest tylko ze względu na przyzwyczajenia ludzi i wyszukiwarki. Taoistyka to cała dziedzina wiedzy, nauki, kultury i sztuki kultywowana w dawnych Chinach jako Tao (Dao). Nie mamy -izmu, ani żadnego egoizmu, bo ten zanika w miarę jednoczenia się z odwiecznym Tao, zatem kultywujemy, studiujemy, praktykujemy Taoistykę - gałąź ludzkiej wiedzy! 

Prawdziwe słowa nie są piękne, 

Piękne słowa nie są prawdziwe, 

Dobrzy ludzie nie dowodzą swych racji, 

Ci, którzy to robią, nie są dobrzy. 

Ci, którzy wiedzą, nie są uczeni, 

Ci, którzy są uczeni, nie wiedzą. 

---Księga drogi i cnoty LXXXI

Huang Ti - Żółty Cesarz

Termin 皇 (huang) oznacza w chińskim "cesarza", "władcę", ale także "czcigodnego przodka". San huang (三皇) to półboscy władcy, którzy dzięki swym mocom uczynili lepszym ludzkie życie. Dzięki swym cnotom mieli rządzić przez bardzo długi czas. 

W tradycyjnych opowieściach chińskich, nie tylko taoistycznych, Huang Ti (Huang Di 黃帝) wymieniany jest z szacunkiem jako największy z władców rządzących Chinami w III tysiącleciu p.e.ch., a więc w legendarnej, dalekiej przeszłości, w epoce Kryszny i Noego. Czczony pod postacią Żółtego Cesarza i przodka całej chińskiej cywilizacji, był też najważniejszym ze wszystkich herosów Państwa Środka. 

Zgodnie z tradycją, Cesarz Huang Ti skonstruował pierwsze koło, łodzie i wiosła, nauczył ludzi budowy dróg oraz wykuwania tuneli w górach. To on wynalazł pismo, wprowadził sztukę ceramiki i muzykę do Chin, choć w łych samych relacjach wynalazek instrumentów muzycznych przypisuje się również Fu Ksi, Nu Wa oraz Ti Ku. On także wymyślił pierwszy kalendarz i dał ludziom przyrządy, z pomocą których mogli obserwować ruchy gwiazd i planet.

Cesarz Huang Ti nauczył ludzi selektywnej hodowli zwierząt oraz sezonowej uprawy zbóż i drzew - opierając się w tym na dziedzictwie swego przodka i rywala Shen Nonga, który wprowadził rolnictwo w Chinach. Huang Ti miał wypędzić wszystkie dzikie zwierzęta, które pożerały ludzi, aczkolwiek to samo mówiono też o Nii Wa.

Wielki Żółty Cesarz wykonał pierwszą zbroję i w najdawniejszych ocalałych mitach występował w roli wojowniczego bóstwa, które odnosiło zwycięstwa w wielu konfliktach. Walczył z Ognistym Cesarzem Jan Ti, bogiem wojny Czi Jou, jednonogim bóstwem Kui i innymi. Za każdym razem podkreślano, że Huang Ti nie szedł na wojnę z zamiłowania do przemocy, ale po to, by przywrócić zakłócony porządek. Wokół postaci Cesarza Huang Ti narosła cała mitologia przedstawiająca go jako wielkiego dowódcę, który wygrywał w długich i zażartych bitwach przeciw swemu przyrodniemu bratu Jan Ti oraz innym wrogom.

Po pokonaniu Jan Ti Cesarz Huang Ti został królem bóstw nieba, przejmując cały autorytet należny Bogu Środka. Jego pokonany rywal został Bogiem Południa, a wielki przodek, Fu Hi, Bogiem Wschodu. Huang Ti mianował następnie Shao Hao Bogiem Zachodu, a Czuan Hu -Bogiem Północy. Cesarz Huang Ti miał cztery oblicza, każde skierowane w inną strony świata, co przybliża go do ideału indyjskiego Boga i Króla Brahmy, także z czterema twarzami. Nie można go było przechytrzyć ani pokonać, ponieważ patrzył jednocześnie we wszystkich kierunkach. W jednym z mitów, zachowanym w tekście "Tysiąc opowieści o mistrzu Jiang", czterej władcy głównych stron świata podnieśli bunt przeciw Huang Ti, ale on bez trudu dal sobie z nimi radę. 

Żółty Cesarz miał także być pierwszym władcą, który wprowadził i zorganizował religijne obrzędy taoistyczne w Chinach. Niektóre z legend przekazują, że Huang Ti, zwany też Cian Juan, otrzymał pigułkę zapewniający nieśmiertelność od Tai Ji Huang Rena, ducha gór prowincji Syczuan. Huang Ti udał się na górę z Czi Jiang Ziyou, który został tam, by służyć górskiemu bogu, czuwając nad kwiatami rosnącymi na łagodnych zboczach szczytu; z czasem stracił ludzki wygląd i sam stał się bogiem. Tenże Czi Jiang Cijou był potem boskim łucznikiem Ji i dokonał wielu heroicznych czynów.

Imię Sian Juan nosiło pradawne bóstwo o nieznanych atrybutach, które łączono z postacią Żółtego Cesarza. Podobnie Fu Hi nosił niekiedy imię Tai Hao. Mieszano także postacie Shen Nonga i Jang Ti - prawdopodobnie były to ich prawdziwe imiona i tytuły. Te przemienne imiona przetrwały długo, gdyż w dziele z epoki dynastii Tang, Siedem Ksiąg z Chmurnej Półki Wang Czuan nazywa Żółtego Cesarza imieniem Sian Juan. Legendy o takich bohaterach jak Ti Ku, Ti Jun oraz Shun mają także wiele podobieństw i bardzo możliwe, że odnoszą się do tej samej postaci, która zapewne wyłoniła się z przeróżnych wersji powstałych u trzech oddzielnych ludów zamieszkujących Chiny w czasach prehistorycznych. 

Cesarz Huang Ti podał sposób na nieśmiertelność w dziele o medycynie, wiedział także, jak otrzymywać złoto, gdyż w chwili połknięcia tabletki zapewniającej nieśmiertelność posiadł również tajniki alchemii. Niekiedy przedstawiano go, obok Fu Hi oraz Shen Nonga, jako boga zdrowia i medycyny. Jego młoda żona, cesarzowa Lei Tsu, uważana jest tradycyjnie za tę, która pierwsza wyhodowała larwę jedwabnika. Niektóre mity podają, że otrzymała ona jedwab i została poinstruowana o metodzie jego hodowania przez boginię zwaną Panią Jedwabnik. 

Nurty taoizmu

Taoizm rozwinął wedle klasyfikacji zachodnich zarówno nurt filozoficzny, jak i praktyczny. Oba te kierunki były bardzo interesujące i miały istotne osiągnięcia i zrozumienie. Taoizm filozoficzny to przemyślenia nad ostateczną rzeczywistością (Tao) i wejście na drogę mędrca, którego zasadniczą postawą jest kontemplacja życia każdego jego detalu z fascynacja podobną zachwytowi dziecka. Klasycznym dziełem tego nurtu jest Tao Te King, niewielka książeczka uważana za dzieło niezwykle wtajemniczone i skarb myśli chińskiej, nad którym medytowały pokolenia poszukiwaczy najgłębszej prawdy, mędrców i mistrzów Zen.

Drugi nurt obejmował najróżniejsze sztuki praktyczne związane z zachowywaniem zdrowia, wydłużaniem życia czy sprowadzaniem pomyślności. Wymienić tu można różne formy Qi Gongu (Chi Kung), Dai Qi (Tai-Chi), najróżniejsze systemy oddychania oraz wewnętrznej i zewnętrznej alchemii taoistycznej, czy też taoistyczną sztukę transmutacji energii seksualnej. Taoizm jako całość w istotny sposób pokrywa się z indyjską radża jogą oraz szkołami śiwaickiej i śaktyjskiej tantry, gdzie śiwaizm jest bardziej filozoficznym nurtem, a śaktyzm bardziej praktycznym, włącznie z transmutacją seksualizmu w duchowość. Ideały podążania Drogą, praktykowania Drogi oraz praktyki prowadzące do Mistrzostwa obrazują radża jogę. 

Systemy Dai Qi (Tai Chi) mają swoje źródło w chińskim Qi Gong (Chi Kung), a przecież Qi Gong to nic innego niż indyjska, tantryczna Hatha Joga z ćwiczeniami pranicznymi oraz medytacjami, a nie z samymi i to jeszcze źle wykonywanymi asanami fitnessowymi. Ten pierwszy system powstał dużo po powstaniu Chi Kung – zarówno w celu zachowania zdrowia, wspierania długowieczności oraz jako ścieżka dążenia do duchowego przebudzenia, oświecenia i połączenia z Tao (Margą, Drogą). Niektóre szkoły Qi-Gong utrzymują, że mają swoje korzenie w tradycji powstałej jeszcze kilka tysięcy lat przed nauczaniem Lao Tsy, autora Tao Te King – VI w p.e.ch., choć niektórzy uważają to dzieło za napisane przez kilku autorów.

Dai Qi (Tai Chi Chuan) było pewna modyfikacją Qi Gong – była to forma nieco bardziej rozbudowana pod względem formalnym, tak aby oprócz zastosowania zdrowotnego i duchowego miała także zastosowanie bojowe. Ćwiczenie Tai Chi bez zastosowań bojowych mija się z celem i jest częstym motywem oszustw w nauczaniu tej sztuki na Zachodzie. Zatem po wieloletnim treningu adepci sztuki Tai Chi Chuan są w stanie zastosować wiele sekwencji Ta Chi do bardzo skutecznej samoobrony. To samo zresztą można powiedzieć o Qi Gong, z tym że w przypadku sztuki Qi Gong, do obrony może posłużyć sama kontrola energii życiowej. W Japonii Qi Gung (Chi Kung) znany jest jako Ko-Ki czyTrening Ki, a szkoły japońskie pod wpływem myśli taoistycznej poznać m.in. po tym, że ich przywódcy lub sukcesorzy często noszą tytuł Doshu. 

Przy pomocy kierowania energią życiową, Qi (Chi), adept jest w stanie np. powalić przeciwnika na odległość, czy też amortyzować uderzenia mieczem itp. Ponieważ sztuki Dai Qi (Tai Chi Chuan) i Qi Gong (Chi Kung) nadal są znane i utrzymywane, a dodatkowo są coraz bardziej rozpowszechniane i stopniowo stają się popularne – wiele z tych osiągnięć można niekiedy obejrzeć w pokazie zaawansowanych mistrzów (sifu) i adeptów. Termin "sifu" opowiada wprost indyjskiemu pojęciu "guru", przeniesione są czy identyczne odpowiednie podejścia, zasady ceremonii, szacunku etc. 

W obu systemach szczególne ważną rolę pełnił oddech, podobnie jak w jodze. Ważne jest jednak to, iż praca nad nim nie powinna odbywać się na siłę, ale bardziej w zgodzie z naturalnym rytmem życiowym osoby. W przeciwnym razie narazimy się na zakłócenia w obiegu energii wewnętrznej, co objawia się złym samopoczuciem. Jedna z taoistycznych instrukcji wyjaśnia, iż dzięki regularnemu oddychaniu przez jedną godzinę dziennie, jesteśmy z stanie znacznie odmłodzić biologicznie nasz organizm, a poprzez to istotnie wydłużyć życie. Chi Kung najlepiej oddać terminem "Chińska Joga", gdyż autentyczna nauka Hatha Jogi wygląda podobnie jak trening Chi Kung w Chinach, w klasycznych odmianach. Wielu wschodnich badach uważa, że Chi Kung powstał pod wpływem jogi lub jest jogą przeniesioną z Indii i zaadaptowaną w Chinach. 

Taoizm podobnie jak jogiczna adwaita wedanta w Indii głosił duchowo-materialną jedność świata, przejawiającą się w harmonii wszystkich zjawisk nazywanej Tao czyli Drogą, Margą. Celem Mędrca, w Indii Rishi (ryszi) winno być poznanie Tao, Drogi, gdyż dzięki temu nabywa się cnotę, pozwalającą na przestrzeganie zasady wu-wei, która polega na niesprzeciwianiu się naturalnemu porządkowi rzeczy, panującemu w przyrodzie i społeczeństwie. Niedziałanie i nieoporowanie jest także ideą popularną wśród nurtów wedanty i indyjskiej adwaity. 

Taoiści skupiali się na tezie o względności życia, śmierci i przemijania, czerpiąc z niej nadzieję na nieśmiertelność. Za pomocą różnych substancji (przede wszystkim złota), magii lub nawet ekstazy miłosnej starano się przedłużyć życie ludzkie, co przypomina indyjską i tybetańską jogę kultywowaną dla długowieczności i nieśmiertelności. 

Obrzędowość taoizm uprawiał zgodnie z dawnymi ludowymi tradycjami chińskimi. Odtwarzano stare mity i tradycje, przywracano znaczenie kultowi zmarłych. Na przestrzeni wieków panteon bóstw wzbogacał się o coraz to nowe loklane postacie ulegające deifikacji. Byli to antropomorficzni bogowie, liczni bohaterzy i cała rzesza lokalnych świętych. Na czele panteonu stał Czysty Majestat będący wcieleniem Lao-Tsy, stąd imię to ma dwa znaczenia, nie zawsze tyczy historycznej postaci o tym samym imieniu. Za nim następuje Najwyższa Jednia, utożsamiana symbolicznie z Gwiazdą Polarną, oraz personifikacje gwiazd, gór, wód, opiekunowie miast i rodzin, geniusze szczęścia, nauki, wojska itd. Spełniają oni najróżniejsze funkcje. 

Spójrz, tego nie widać – to [Tao] jest poza formą.

Słuchaj, tego nie słychać – to jest poza dźwiękiem.

Złap, tego nie złapiesz – to jest nieuchwytne.

Te trzy [właściwości] są niepojęte:

Dlatego łączą się w jedno.

---Księga drogi i cnoty XIV

I Ching - Źródło taoizmu i konfucjanizmu

Chińska tradycja często wyprowadza zarówno taoizm jak i konfucjanizm z jeszcze wcześniejszego źródła, od dzieła, które powstało w niepamiętnych czasach, na początku chińskiej kultury, zwanego I Ging, czyli Księga przemian, którego powstanie określa się pomiędzy 3000-1200 p.e.ch. Jej fundamentalnym założeniem jest pogląd o dwudzielności wszystkich zjawisk, o podziale, który w najrozmaitszych aspektach swych wzajemnych uwarunkowań tłumaczy mechanizm całego świata. Pogląd ten był uznawany od początku przez większość chińskich szkół myślowych. Ta dwudzielność, poczynając od aspektu choćby seksualnego przenika do wszystkich dziedzin, zawsze jednak przy co najmniej milczącym założeniu, że całość jest jednością. 

Punktem niejako wyjścia tej księgi jest symboliczna figura Tai Gi, pierwotny początek, czyli dwójnia opozycyjnych zasad Yin-Yang, co prowizorycznie acz niedokładnie można oddać przez "pasywność" i "aktywność". Etymologicznie oznacza to "zacienione" i "oświetlone" zbocza góry. Obydwa te pierwiastki nie są przy tym jakimiś różnymi substancjami, lecz tylko dwiema fazami wiecznie jednego obrotowego ruchu przyrody. Choć symbolizują diametralne przeciwieństwa, to jednak są nierozłączone, co wizualnie obrazuje ich ścisłe przyleganie do siebie w kole. Yin (Sanskr. Ida) - pierwiastek bierny, jest czarny, Yang (Sanskr. Pingala) - aktywny, biały. Dodatkowym aspektem są punkty: czarny w środku białego i biały w środku czarnego, ukazujące, że nawet w najbardziej całkowitym Yin (jap. In) znajduje się potencja Yang (jap. Yo) i odwrotnie. 

Yin i Yang są podstawowymi siłami powodującymi przemiany świata rzeczy i zjawisk. W nich leży przyczyna równowagi, wszelkiego ograniczenia i każdej formy. Przeciwstawienie Yin-Yang jest inne w czasie, inne w przestrzeni. W czasie - następują po sobie jak pory roku, tracąc stopniowo swoje natężenie i niepostrzeżenie przechodząc jedno w drugie, w przestrzeni jednak - współistnieją razem. Przy tym wszystkim, choć mówi się o Yin jako o ujemnym, a o Yang jako o dodatnim, to nie chodzi tu w żadnym wypadku o wartościowanie, a wyłącznie o stwierdzenie różnicy, podobnie jak w matematyce. W ogóle Daleki Wschód, mając wyraźne poczucie względności, raczej unika takiego typu różnicowania i wartościowania jak to czyni np. judaizm. Logika Wschodu jest czterowartościowa, a nie dwuwartościowa. 

Taoizm filozoficzny czy filozofia taoistów

Taoizm filozoficzny czy raczej filozofia taoistyczna to nauki życiowe udzielane przez praktykujących mistrzów czyli taoistów właściwych, świątynnych. Mistrz taoistyczny uczy adeptów wtajemniczonych bardziej przez przykład niż przez wykład, stąd taoizm filozoficzny to uprawiane głównie na Zachodzie dywagacje i internetowe kłotnie na temat tego czym taoizm jest, a czym nie jest, plus własne interpretacje pojęć taoistycznych, których oryginalnego kontekstu zwykle zainteresowani nie rozumieją z braku wiedzy o hieroglifach i odniesieniach kulturowych Chin. 

Taoizm filozoficzny, szkoła Tao (daojia, 道家) to jeden z głównych (obok konfucjanizmu i buddyzmu) kierunków klasycznej filozofii chińskiej. Związany jest nierozerwalnie z pojęciem dao. Dao jest esencją wszechświata, stanowiącą podłoże wszelkich zmian. Nie może być opisane słowami (a jeżeli – jak głosił Zhuangzi – to tylko za pomocą paradoksów), gdyż ciągle się zmienia, ponadto każdy opis jest jedynie przybliżeniem rzeczywistości. Można jednak poprzez rozwój duchowy osiągnąć stan mędrca taoistycznego i tym samym harmonię z dao. 

Innym ważnym pojęciem w taoizmie filozoficznym jest wu wei. Dosłowne tłumaczenie to niedziałanie, a raczej działanie bez wysiłku, działanie w harmonii z dao. Jest to proces akceptowania i harmonizowania swego działania z nurtem wszechświata. Doświadczając dao i w ten sposób poznając je człowiek nabywa naturalnej cnoty de, która pozwala na osiągnięcie harmonii wu wei. Pod tym względem taoizm jest podobny do filozofii głoszonej przez stoików, owa zasada wu wei polega na tym, iż istnieje jakiś plan (wg stoików był to plan boski, wg taoistów było to Dao). Stąd tez niechęć do ingerencji w odwieczne w prawa świata, gdyż takowa byłaby sprzeczna z Dao.

Innym niezwykle ważnym pojęciem jest: Pu (nieociosany kloc, Pu w języku chińskim oznacza uczciwy, prosty) – własna, naturalna moc, którą posiadają rzeczy, w swym pierwotnym stanie. Jest ona niebywale krucha i delikatna. Odnalezienie w sobie tej mocy daje radość i szczęście, gdyż odnajdujemy rzeczy takimi jakie one są w rzeczywistości, czyli jaka jest ich prawdziwa natura. Jest to także powiązane z zasadą wu wei, gdyż nie działamy, czyli nie szukamy innej drogi zastosowania danego przedmiotu, a wykorzystujemy jego naturalne właściwości.

Taoizm lekceważył drobiazgowość konfucjanizmu i państwowotwórcze wysiłki legistów, głosząc prostotę, pozorną słabość i ograniczenie porządku władzy i roli państwa do minimum. Sławne cytaty z Daodejing głoszą: Im więcej ustaw i przepisów tym więcej przestępstw i Im mniej rządzi władca, tym lepiej powodzi się jego krajowi. Taoizm filozoficzny miał również duży wpływ na rozwój chanu. 

Tao (Dao) to droga, ścieżka, droga którą podróżują ludzie, droga natury i w końcu Droga Ostatecznej Rzeczywistości. Chiński hieroglif Tao składa się z głowy reprezentującej osobę wiedzącą, oraz z innej części, która pierwotnie obrazowała proces chodzenia. Częścią centralną znaku jest prostokąt z dwiema liniami w środku, co symbolizuje wszystkowiedzące trzecie oko, spojrzenie przenikające światy. Niemożliwością jest określić, jak stare są dźwięki tego słowa, ale znaki chińskiego pisma należą do najstarszych na Ziemi. Dla chińskich mistyków Tao jako znak służyło nie tylko do określenia drogi całego świata działającej natury, ale również oznaczało pierwotną, niezróżnicowaną Rzeczywistość (Sanskr. Tat), z której wyniknął cały wszechświat. 

Droga Nieba

Etymologicznie znak Tao oznacza drogę, ścieżkę, trakt. Przez prastare określenia T'ien-Tao, czyli "Droga Nieba" i wang-tao (uang-tao), czyli "droga króla", rozumiano sposób postępowania nieba i króla. Pierwotnie określało to obrotowy ruch nieba i kolejne przebywanie króla-kapłana w poszczególnych komnatach pałacu-świątyni. Te dwa ruchy miały kierować ładem przyrody i ładem społecznym. 

W tym starym taoistycznym ujęciu zbiegają się już więc znaczenia drogi, przebiegu, sposobu przejścia jednego w drugie. Lao-Tsy pojmuje Tao nie jako materialne niebo wędrujące wokół ziemi i dające siły przyrodzie, lecz jako bezosobisty absolut ponad wszelkim bytem, jak to, "co jeszcze nie zaistniało". Łączą się z tym pojęciem takie określenia jak "niebyt", "nicość", "próżnia", "brak". W tłumaczeniach na języki europejskie przekłada się Tao jako "absolut", "istota najwyższa", "prawda wiekuista", "Bóg", "Droga", a pierwsze słowa chińskiego przekładu Ewangelii św. Jana brzmią: "Na początku było Tao..." Richard Wilhelm tłumaczy Tao jako "Sinn", czyli dosłownie "znaczenie", ale zawartość tego słowa w języku niemieckim jest o wiele bardziej szeroka niż w polskim. 

Te to hieroglif, który składa się z trzech części: 

1. ideogram oznaczający "iść", 
2. ideogram znaczący "prosto", 
3. piktogram oznaczający "Serce".

Te jest realizacją wszechobecnego Tao we wszystkich rzeczach i zjawiskach. Będąc jak gdyby emanacją Tao, określa naturę poszczególnych zjawisk. Te bywa tłumaczone jako "cnota", łączy się jednak ściśle z drugim znaczeniem tego słowa oznaczającym osiąganie. Te, to również łacińska "virtus", cecha sprawiająca, że coś jest tym, czym jest; potęga, siła sprawiająca że coś działa tak, jak działa. W tym pojęciu, Te odbiega znacznie od europejskiego pojęcia (obiegowego) cnoty: można po chińsku powiedzieć, że ktoś posiada "złą cnotę". Oznacza więc raczej "możność", "zdatność do czegoś", ";cechę", czy też "przymiot" będący rodzajem uniwersalnej normy ładu wszechświata. 

Pojęcie Czy-Te, "cnota doskonała", oznacza okres pierwotnej prostoty, skupienia się wszystkich cech-cnót w Tao, czemu przeciwstawia się stopniowe różnicowanie się przyrody na dwa elementy, aktywny i pasywny, których nieustanna walka doprowadza do powstania poszczególnych bytów. Richard Wilhelm tłumaczy Te jako "Leben", "Życie". 

Wei Wu Wei to paradoksalne wyrażenie bedące kluczem do chińskiej mistyki. Wei ma znaczenie "czynić", "działać", choć zależnie od kontekstu może oznaczać także coś innego. Wu jest przeczeniem, tak że w sumie Wei Wu Wei oznacza "czynić nie czyniąc", "działać bez działania". Pozytywnie oznacza to podążanie zgodnie z naturą: świat otrzymuje byt, żywe istoty wzrastają i przemijają bez jakichkolwiek oznak wymuszenia. 

I tak Wu Wei jest powinnością człowieczą. Gdy człowiek jest całkowicie spokojny i nastawiony odbiorczo, to wtedy Droga, Tao, Ostateczna Rzeczywistość, może przez niego działać bez jakichkolwiek przyzwoleń czy nakazów lub zakazów. Jest to więc coś takiego, jak Zezwolenie Bogu na bycie Bogiem w tobie. Z pewnością, rezultat tego jest nieocenionym dokonaniem, i człowiek wcale nie potrzebuje cywilizacji, aby ten punkt osiągnąć. 

Szeng Żeń (Shen Gren) to Mędrzec, jogiczny Rishi (Ryszi). Etymologicznie Szeng (Sheng) oznacza skłonnego do słuchania (głosu mądrości) i mówienia tego co usłyszał. Niezupełnie odpowiada to "świętemu", i dlatego Szeng Żeń nie jest tłumaczone jako "człowiek święty", choć jest coś zbliżonego w tych określeniach.

Zhenren - osoba urzeczywistniona, zrealizowana;

Ziran - naturalność, harmonia z naturą, jedność z przyrodą; 

Daozang - klasyczny kanon taoistyczny który, zawiera 1120 tytułów spisanych w 5305 tomach, z czego prawie nic nie zostało przetłumaczonych na języki zachodnie! I to tyle jeśli chodzi o przekaz wiedzy w postaci filozoficznej. Można powiedzieć, że ludzie na Zachodzie nie wiedzą NIC o naukach filozoficznych taoizmu! Ale za to uprawiają fikcyjna filozofię taoistyczną opierając się na kilku chińskich słowach, filozofię własnego wymysłu i pełną urojeń! 

HUN - Podświadomość i trening oczyszczenia Ego

HUN - to związana z wątrobą pierwsza funkcja Shen - Umysłu, ale bardzie w sensie Świadomości, którą można oddać polskimi terminami podświadomość, ego czy niższa jaźń. Hun, podświadomość, ego, powstaje zanim zostaliśmy wcieleni w nasze ciało. Hun jest to informacja przedurodzeniowa, karmiczna, służąca diagnostyce karmicznej oraz transformacji ego w wyższą postać. Pamięć przedurodzeniowa to doświadczenia karmiczne, które wyrażają się poprzez Hun. Jest bezpośredni związek między Hun a wątrobą, wykorzystywany w medycynie i psychoterapii. Hun jako podświadomość, ego, niższa jaźń odpowiada pojęciom anava oraz asmita z indyjskiej jogi, a stosowny trening prowadzony jest generalnie w podobny sposób, tymi samymi metodami. 

Funkcją wątroby wedle medycyny chińskiej jest utrzymywanie krwi a krew ma za zadanie utrzymywać Hun. Całą informacja, jaką przenosisz z jednego życia do następnego, jest utrzymywana w wątrobie przez krew. Ta potencja informacji Hun to Yang. Potrzebujesz Yin krwi aby to utrzymać. Krew jest odpowiednikiem pojemności pamięci komputera, w krwi są dane o stanie zdrowia oraz chorobach ciała. Istnieje bezpośredni związek pomiędzy krwią i Hun. Krew jest to ekspresja wszystkich doświadczeń jakich doznał człowiek. Jakość i ilość krwi ma bezpośredni związek z jakością Hun. Jeśli zmienia się jakość i ilość krwi to Hun staje się niestabilne. 

Hun to element Drzewa, którego kierunkiem jest wschód, kolorem zieleń, a alchemiczną planetą jest Jowisz. Hun jest jak ciało eteryczne, które przenosi się po śmierci ze swoim bagażem karmicznego zapisu doznań i wspomnień. Hun wedle taoistów wchodzi w ciało dziecka trzy dni po jego urodzeniu, ma naturę eteryczną, a po śmierci może ożywiać ciało, przechodzić w inne ciała, aby w końcu odejść doświata ziemi (podziemi). Hun, dopiero gdy oczyszczone i przetransmutowane, wznosi się doNiebios (Shen). Hun udzielana jest po linii ojca i jest tym co zapładnia matczyną formę fizyczną ciała dziecka, a ceremonialnie ojciec ma obowiązek wspierać przekazanie Hun nadając dziecku imię w trzy dni po jego urodzeniu. W czasie poczęcia wątroba kontroluje wszystkie narządy zmysłów tj. słuch, dotyk, wzrok, smak i węch. W chińskich książkach medycznych przeczytamy, że wątroba kontroluje oczy ale tak naprawdę to wątroba kontroluje wszystkie pięć zmysłów, w tym oczy najbardziej. 

W czasie ciąży dziecko może widzieć, może słyszeć, odżywia swoje Hun. Czuje to co czuje jego matka, słyszy to co ona słyszy i poprzez swoje zmysły zbiera całą tą informację i gromadzi w swoim Hun. Po porodzie zmysły się uaktywniają. Ci co mają dzieci wiedzą jak ważnym jest uczyć dzieci poprzez przykłady. Wiemy, że dziecko od urodzenia do 3 lat jest bardzo aktywne w zbieraniu informacji z zewnątrz, będzie patrzeć, słuchać i odczuwać. Potem podczas całego życia będzie pielęgnować swoje Hun poprzez edukacje, poprzez zbieranie dalszych informacji i życiowych doświadczeń. Ta funkcja ma związek z przeszłością, a niechęć do nauki i gromadzenia wiedzy to chore Hun. 

W chińskiej medycynie mówi się, że żywioł czy element Drzewa i wątroba mają związek z przeszłością, z karmą, z pochdzeniem i dawnymi przeżyciami. Jest pewien kłopot z Hun, który polega na tym, że Hun nie ma możliwości rozróżniania rzeczy czy wydarzeń, nie ma możliwości oceniania czy są dobre czy złe, czy je warto zapamiętać czy nie, jest obojętne na nasze odczucia i ich interpretacje. Zbierana jest cała informacja bez możliwości jej różnicowania. Tę funkcję rozróżniania ma śledziona i żołądek, a ludzie nie znoszący jak się ich ocenia, wrażliwi na krytykę, obraźliwi - mają zanieczyszczone, chore Hun. 

Akupunkturzystów i akupresuroterapeutów ostrzegamy aby byli ostrożni gdy nakłuwają lub masują punkty na kanale wątroby gdyż nie mają do czynienia tylko z organem ale także z pewnego rodzaju psychopotencją i wpływem na ego. Używanie niektórych punktów akupunkturowych może uwolnić zawartość podświadomości, spowodować czasowy obłęd lub oczyszczenie ego. Cała zablokowana wHun (Ego) informacja nagle uwidocznia się, zostaje odblokowana, złe nawyki nie da się ukryć, wylewają się jak pomyje w formie np. ataku paniki czy agresji. Chińczycy mówią o tym, że jakiś duch wszedł do twojej świadomości i cię opętał, a taoiści będą takiego ducha egzorcyzmować, wypędzać albo uspokajać. 

Zaburzenie pomiędzy krwią i Hun może medycznie objawiać się w postaci wielości snów w koszmarach nocnych. Funkcją krwi jest utrzymywanie Hun. Jeśli ta funkcja pomiędzy krwią i Hun nie jest realizowana to może być przyczyną złych snów i koszmarów nocnych. Jest bezpośredni związek pomiędzy jakością twojego snu, głębokością twojego snu a twoim Hun i twoją krwią. Niedobór krwi może powodować bezsenność i mary nocne. Jeśli ta nierównowaga pomiędzy krwią, a Hun narasta wtedy pacjent będzie się skarżył na to, że nie może kontrolować swoich myśli i uczuć. Warto pić sok z buraków dla oczyszczenia krwi, co zresztą jest recepturą z medycyny chińskiej. 

Wątroba i Hun są przyczyną neurotycznego czy psychotycznego zachowania. Neuroza jest związana z Hun, podobnie jak psychoza. Podświadomość czyli Hun jest zawsze związana z przeszłością - zarówno dobrą jak i złą, bez rozróżnienia. W filozofii taoistycznej dużo mówi się o tym, jak bardzo ważne jest wyzwolić się od elementu Drewna, od Ego czy Podświadomości. Oznacza to uwolnienie się od neurotycznych zachowań, uwolnienie od manipulacji niższej Jaźni, Hun. Taoistyka uczy jak praktycznie uwolnić się od automatycznego nieświadomego zachowania. Ktoś przychodzi do i mówi: "jesteś taki miły" i doznajesz szczęścia, to jest Hun. Ktoś inny przychodzi i mówi: jesteś okropny i wtedy gniewasz się, to również jest Hun, bo Hun zawsze jest emocjonalne. Hun to emocjonalne reakcje na informacje, zdenerwowania, a ludzie tysiące razy tygodniowo potrafią emocjonować się z najbłachszych powodów. 

Przez cały czas Hun wpływa na ludzi chyba, że znamy siebie dokładnie, ponieważ Hun nie ma związku z chwilą obecną, tylko ma związek z przeszłością i karmą. Element Drewna odnosi się zawsze do czegoś co miało miejsce, a nie do tego co jest tu i teraz. Patrzycie na kogoś i natychmiast doświadczacie określonej emocji. To odnosi się do doświadczenia jakie mieliście w związku z osobą, która jest podobna do tej osoby którą spotykacie. Ta osoba zachowuje się w określony sposób, mówi coś i natychmiast łączycie ją np. ze swoim pradziadkiem który mówił wam to samo. Jeżeli pradziadek był bardzo miłą osobą to będzie wam miło zaakceptować to, co ta osoba mówi, nawet jeżeli nie zdajecie sobie sprawy z tego powiązania, albo informacja jest fałszywa. Jeżeli wasza partnerka mówi dokładnie to samo co wasza matka, a matki nie lubicie, to wtedy może wam odbić szajba, obłęd. 

Hun gromadzi wrażenia nawet z bardzo dalekiej przeszłości, po przodkach czy najdawniejszych wcieleniach, gromadzi także koncepcje religijne. Przez wieki ludzie uczą się przykładowo, że Pan Jezus był najświętszy i jego należy czcić, a tu przychodzą muzułmanie i mówią, że Prorok Muhammad jest bardziej święty, bo sam Prorok Jezus go zapowiadał jako swego następcę, ale Proroka się nie czci tylko samego Boga. Mówią, że nie czci się Jezusa ani Muhammada tylko Boga, Allacha - i dostajesz ataku furii z rozstrojem wątroby, zaburzeniem krwi, koszmarnymi snami i wyobrażeniami, a sam widok muzułmanina doprowadza cię do szału. Zamiast muzułmanów można wstawić krysznaitów, buddystów, albo taoistów. Zaczyna się religijna wojna, kolejna paranoja. To jest tylko twoje Hun - chora podświadomość, chora niższa jaźń którą trzeba oczyścić, uzdrowić, uleczyć, a także stopniowo uduchowić, upodobnić do Shen - Umysłu Ducha, Czystej Świadomości. 

Jest wiele sposobów oczyszczenia Hun, tego egotycznego potencjału jaki posiadamy w formie podświadomości. Pierwsza metoda polega na zastosowaniu psychoterapii, w celu usunięcia wszystkich bloków lecz daje to zwykle tylko czasowy efekt ponieważ nie jest możliwe całkowite oczyszczenie Hun samą psychoterapią. Możemy oczyścić się z wszystkich doświadczeń z dzieciństwa, z naszych doświadczeń z rodzicami, z naszych relacji z partnerem ale nie możemy tak samo prosto oczyścić naszych doświadczeń z poprzednich wcieleń, z poprzednich żywotów. Cała ta informacja i doświadczenie, które zebraliśmy w poprzednich życiach nie może być oczyszczona poprzez samą psychoterapię. Najlepszym sposobem będzie uduchawianie, urzeczywistnianie natury Umysłu (Shen), a to oznacza unicestwienie ego (Hun), rozpuszczenie ego, zjednoczenie się z Shen oraz Tao, poprzez rozpuszczenie zbiornika karmicznego. 

PO - Oczyszczenie 'Dziewiczego Pnia' Planu Życia

P'O, (PO, PU) to rodzaj drzewa i stąd "Dziewiczy Pień", drewno niepocięte, nieobrobione, wyłącznie materia i surowiec, naturalny stan rzeczy: substancja, pełnia, prostota, szczerość. Słowo to jest prawdopodobnie starożytnym technicznym określeniem mistyków, którzy przebywali długo z "niedotkniętą naturą", zanim ich poglądy znalazły wyraz w słowach pisanych. Zastosowanie symbolu P'O ma na celu skłonienie ludzi do zaniechania sztucznych zabiegów cywilizacyjnych, tak aby szczerość i prostota stały się znowu możliwe. P'O, Dziewiczy Pień, jest także symbolem Drogi i Cnoty, czyli Tao i Te, a czasem jest synonimem Wu Wei. PO to instynkt ludzkiego ciała, instynktowne reakcje i zachowania. 

PO należy do żywiołu Złota (Metalu), którego kolor jest biały, kierunkiem jest zachód, którego alchemiczną planetą jest Wenus i związane jest z funkcją Płuc. PO jest czymś bardzo dogłębnym, głębokim, jest zobrazowaniem ucieleśnionej duszy, z której jak z matrycy rodzi się kształt ciała jak i struktury życia. To jest struktura, którą mieliśmy zanim się narodziliśmy, która także rozpuszczaelementy w czasie umierania. To jest myśl zanim stanie się czymś substancjalnym. PO oznacza strukturę, która sprawi, że możliwe będzie przybranie formy, krystalizacja. Kwiat, roślina będzie miała swoje własne P'O. Oznacza to, że wsadzacie jedno nasionko do ziemi i zgodnie z zasadą, której nie rozumiecie, ta róża rozwinie się we właściwy, szczególny sposób. P'O jest jak zapis rozwoju drzewa w jego nasieniu, ukryty plan wzrostu i życia. 

Mówi się, że PO jest architektem kształtu, formy. Jeżeli chcesz zbudować dom, potrzebujesz architekta.Proces inkarnacji oznacza, że PO człowieka w pełni pracuje. Akceptujesz swoje życie, mówisz tak, i mówisz tak wszystkim obowiązkom, które do ciebie przychodzą. Jeżeli nie ma wyraźnej identyfikacji z kształtem, z formą, z ciałem, to PO jest słabe. Oznacza to, że funkcja Płuc słabnie, a Płuca kontrolują odporność, kontrolują skórę i w tym momencie układ odpornościowy słabnie, ulegacie wypadkom, nagłym chorobom, zniszczeniu. PO i zwierzęce instynkty są ze sobą związane, to znaczy reakcje typu zachowania swojego ciała, obrony życia. Tylko ludzie którzy mają silne PO potrafią przeżyć w trudnych sytuacjach.

Najlepszy sposób żeby wzmocnić PO to żyć gdzieś w naturze, w przyrodzie. Żyjąc w przyrodzienp. w dżungli, potrzebujesz bardzo silnego PO żeby przeżyć, żeby wyczuć gdzie jest woda, żeby wyczuć skąd przychodzi niebezpieczeństwo, żeby bez zastanawiania się znaleźć właściwe miejsce na sen, żeby bez zastanawiania odkryć gdzie są zwierzęta, gdzie jest pożywienie. Choroby zainicjowane szokami, egotyzmem, niszczące strukturę ciała jak stwardnienie rozsiane, nowotwory, autyzm, narcyzm, egotyzm, astma, łuszczyca i inne choroby skóry są związane z elementem Złota i PO. 

Ludzie o silnym PO są chorobliwymi egotykami, dbają tylko o siebie, myślą o sobie i po trupach dążą do realizacji swoich celów, nie liczą się z innymi, mogą zabić aby dla kaprysu coś zdobyć. Ludzie o słabym PO są altruistami, zaniedbują siebie, nie myślą o sobie, rozdają wszystko co mają, nie dbają ano o siebie, ani o dom czy rodzinę, wszystko wynoszą dla innych. Słabe PO to nadmierny, chorobliwy altruizm, ukryta forma samobójstwa. Jeśli masz małe PO, masz tendencję do niedoboru odporności, często się przeziębiasz, łapiesz wszystko co jest możliwe, ulegasz łatwo wypadkom, masz pecha, okradają i szturchają akurat ciebie, masz wypisane na czole - “przyjdź i zabij mnie”. Masz skłonność do popełnienia samobójstwa, pragniesz nirwany jako rodzaju samounicestwienia. Ludzie z osłabionym PO ciągle domagają się uwagi i troski ze strony innych grając rolę ofiary. Tacy pacjenci głęboko to ukrywają a na zewnątrz będą altruistami słabego PO. 

Trening PO to wzmacnianie odporności fizycznej i psychicznej organizmu, trening PO to przycinanie ego, racjonalne planowanie przyszłości i wcielanie planów życie. Trening PO to eliminowanie złudzeń i fantazji odnośnie bliższej i dalszej przyszłości. Trening PO to rozsądne zaspokajanie swoich potrzeb życiowych, bez szkody dla innych czy z minimalną szkodą dla życia w Przyrodzie, kiedy trzeba akurat zapolować, aby przeżyć w dżungli. Trening PO, to zarówno eliminacja egotyzmu jak i eliminacja altruizmu, jako postaw skrajnych i szkodliwych. W tantrze indyjskiej pojęciu P'O najbardziej odpowiada koncepcja Tanha - woli życia. 

Oczyszczenie i zrównoważenie P'O to wielka taoistyczna praca, a sama psychoterapia tutaj nie wystarcza. Jest to nauka pod okiem Mistrza, nauka właściwego działania, harmonijnego funkcjonowania i działania stosownego do okoliczności, zamiast odreagowywania swoich nadmiarów czy niedoborów. Poprzez wzmacnianie płuc wzmacniamy PO, które jest jak ciało eteryczne w koncepcjach zachodniej mistyki. PO jest jak budująca wola przetrwania, a trzeba mieć wolę przetrwania, żeby przeżyć i konstruktywnie tworzyć własną przyszłość, bez złudzeń i narażania się na niemożności oraz szoki deprywacji. Według tradycji taoistycznej zadaniem człowieka jest uwolnienie się od wszelkich działań instynktownych, które są we władaniu PO i HUN. Jest to uwolnienie się od egotyzmu, od chorob ego, tak słabego jak i silnego. 

Znak Hun składa się z dwóch innych hieroglifów, które oznaczają "chmurę" oraz "demona", tak też interpretuje się znaczenia Hun, jako demoniczną chmurę, demoniczną część natury ludzkiej. Znak Potakże składa się z dwóch hieroglifów o osobnych znaczeniach, w tym "biały" oraz "demon". PO to tak jakby "biały demon" albo "biała demonica" ludzkiej natury. Kiedy z obu elementów wyrzucimydemona w ramach oczyszczania i transformacji, wtedy z Hun-Po pozostaje tylko "Biała Chmura" albo "Chmura Bieli", "Jasny Obłok". Jest to alchemiczny sekret taoistycznej przemiany alchemicznej, w której jednoczymy składniki Hun i PO, ale usuwając z nich to, co jest demonicznym zanieczyszczeniem. Alchemia taoistów uczy, że człowiek jednoczący się z Tao musi zgubić demoniczne dziedzictwo tak, aby oczyszczony jako Hun-Po mógł powrócić nie tylko do Niebios (Shen), ale i do Tao. Ideał Yi-Eng, to "Świetlista Chmura" po usunięciu demonicznych części Hun-Po, a nie imię czyjegoś mistrza od którego można się uczyć, jak deklarują coraz liczniejsi na Zachodzie szarlatani. 

DUSZA (HUN PO) 

Dawne teksty na temat Hun i Po tłumaczą nam sens tych pojęć, ich znaczenie pojawiające się na różnych poziomach w tekstach medycznych. Hun i Po są nazwami dwu Dusz czy Duchów, które ożywiają istotę ludzką. W starożytnym świecie chińskim te Duchy są darem Nieba (Hun) i Ziemi (Po) dla człowieka. W chwili śmierci powracają one do Nieba i Ziemi. Człowiek więc winien w czasie swojego życia usilnie dbać o doskonały stan tych Duchów tak, aby mogły najlepiej złączyć się z Niebem i Ziemią, kiedy jego życie dobiegnie końca.

Chińczycy rozróżniają u ludzi dwie dusze, które w alchemicznej transmutacji dopiero jednoczą się i stają jedną duszą. Za sprawą jednej z nich (Po) człowiek otrzymuje życie. Dusza ta przebywa przy grobie jeszcze długo po śmierci, jednak w przypadku uchybienia popełnionego przy pochówku, może ona wyrządzać szkody. Dokucza nawet swoim krewnym, gdyż jest jak zwierzę i nie rozpoznaje swoich bliskich. 

Druga dusza (Hun) nadaje człowiekowi osobowość. Żyje ona jeszcze dłużej po śmierci człowieka i troszczy się o żyjących, pod warunkiem, że składa się jej ofiary. Zaniedbanie tego może spowodować, że głodna dusza zacznie szkodzić swym bliskim lub być wykorzystywana przez czarowników, którzy ją karmią. 

W sprzyjającej sytuacji dusza Hun może nawet stać się bóstwem. Dusza ta wstępuje w ciało dziecka dopiero w pierwszym miesiącu po urodzeniu, zwykle w trzecim dniu. Być może dla tego przerywanie ciąży w Chinach nie jest grzechem. Z drugiej strony dusza Hun jest niszczona podczas palenia zwłok, tak więc propagowanie kremacji w dzisiejszych czasach w Chinach może być próbą wykorzenienia dawnych poglądów. Hun jeśli jest oczyszczone, pozbawione składnika demonicznego, nie ulega zniszczeniu. 

Buddyści chińscy natomiast zawsze wychwalali zalety palenia zwłok. Według ich wierzeń dusza odwiedza podczas długiej wędrówki różne czyśćce, gdzie odbywa karę za swe grzechy, po czym dociera do ciemnego pomieszczenia, w którym szuka dla siebie powłoki. W zależności od tego jaką znajdzie i włoży na siebie, rodzi się jako mężczyzna, kobieta lub zwierzę. Spalenie zwłok niszczy tę powłokę i zapobiega niepotrzebnej wędrówce. Taoiści transmutowali obie części duszy Hun i Po, tak, że oczyszczone i połączone stawały się "Jasnym Obłokiem" czy "Białą Chmurą" wstępującą do Niebios(Shen), a nawet w sferę Tao. 

Etapy i przedstawiciele taoizmu filozoficznego 

Pierwszy okres taoizmu

1. Yang Zhu (V–III w. p.n.e.)

Drugi okres taoizmu

1. Laozi
2. Daodejing

Trzeci okres taoizmu

1. Zhuangzi (369–286 p.n.e.)
2. Zhuangzi

Neotaoizm - Racjonaliści:

1. Wang Bi (226–249)
2. Guo Xiang (zm. ok. 312 r n.e.)

Komentarz do Zhuangzi

1. Xiang Xiu (ok. 221 – ok. 300)

Sentymentaliści:

1. Liu Yiqing (403–444)

Współczesne zapiski nowych rozmów

1. Liu Juna (463–521)

Taoizm religijny czy Szkoła Tao-mistyków 

Taoizm religijny (Daojiao, 道教) to rdzenna religia czy raczej szkoła mistyczna, taoistyczna szkoła rozwoju duchowego powstała, jak się na Zachodzie sądzi przez łączenie filozofii taoistycznej z wierzeniami ludowymi i magicznymi. Głosi m.in. jedność zasad yin i yang, których wzajemne dopełnianie się w Tao (dao) stanowi podstawę harmonii świata. Formalnie 道教 Daojiao to religia, nauka duchowa taoizmu, jako całości, także przekaz nauk taoistycznych. 

W roku 440 taoizm stał się na pewien czas oficjalną religią chińską. W roku 666 Laozi został deifikowany i wyniesiony ponad Buddę i Konfucjusza. Później, zdaniem uczonych na Zachodzie, wprowadzono do taoizmu mnóstwo bóstw z wierzeń ludowych, przez co taoizm religijny oddalił się znacznie od swych filozoficznych korzeni, chociaż znawcy Wschodni twierdzą, że jest akurat odwrotnie. W Chinach uważa się, że nastąpił powrót do pierwotnej formy praktyki taoizmu, uwalniając się od bagażu ideologicznych spekulacji. 

W czasach współczesnych taoizm religijny istnieje także w Hongkongu i na Tajwanie. Pięć żywiołów, czy też przemian taoizmu to kolejno: woda, drzewo, ogień, ziemia, złoto (metal). Z taoizmem religijnym związane są też: medycyna chińska i nauka (proch czarny - (dymny), wynaleziony przez taoistycznego chemika w Chinach w XI wieku), wewnętrzne style walki, techniki dywinacyjne np. w oparciu o Yijing (I Ching - Księgę Przemian, jeden z Pięciu Klasyków chińskich), alchemia, poszukiwanie sposobów na długowieczność, poszukiwania naturalnej równowagi energetycznej w otoczeniu człowieka feng shui. 

Taoistyczny mistrz Chuang Tzu (Czuan Tsy), pisze o "Dao Yin" (Tao Yin) - ćwiczeniach poprawiających krążenie krwi i przepływ Chi, polegających na zginaniu i prostowaniu kończyn. Chuang Tzu wspomina także o "Tu Na" - ćwiczeniach oddechowych wspomagających wentylacje płuc, dziwnie identycznych z praktykami oddechowymi prana jogi. Praktyki te służyły celom medytacyjnym i terapeutycznym. Można je dziś odnaleźć w takich ćwiczeniach jak zabawy Pięciu Zwierząt czy Osiem Kawałków Brokatu (Baduanjin). 

W taoizmie religijnym wyszczególnić można dwa nurty, nurt ludowy i nurt świątynny. Nurt świątynny dzielimy na dwie główne gałęzie :

Droga Słusznej Jedności (Zhengyi Dao) – obejmuje te szkoły, które uciekają się do praktyk czarnoksięskich, takich jak amulety, talizmany i egzorcyzmy.

Szkoła Pięciu Miar (Wudoumi Dao), która potem połączyła się z następną: Szkołą Niebiańskich Mistrzów (Tianshi Dao) i stworzyła teokratyczne państewko, które w obrębie Chin przetrwało do 1927 roku. Zhang Daoling (około 34 – ok. 156) to założyciel szkoły. 

Szkoła Najwyższego Spokoju (Taiping Dao)

Zhang Jue (II w.)

Szkoła Higieny Bogów Wewnętrznych (II–IV w.)

Nefrytowy klasyk żółtej komnaty (ok. 200)

Prawdziwy klasyk wielkiej tajemnicy

Szkoła Czarodziejskiego Klejnotu (Lingbao Pai)

Szkoła Doskonałego Objawienia (Quanzhen Dao), której założycielem był Wang Chongyang (Wang Zhe, 1112–1170), dzieląca się na kilka nurtów, z których najważniejsza to:

"Longmen – Smocze wrota" powstała na przełomie XII i XIII wieku i założona przez Qiu Chuji (Qiu Changchun), który był uczniem Wanga; odmiana zapoczątkowana przez Wanga nazywana jest Szkołą Północną. 

Szkoła Południowa – została faktycznie zapoczątkowana przez Zhang Boduana i jego uczniów; Zhang dokonał syntezy nauk taoistycznych z buddyjskim chan (jap. zen, sanskr. dhyana). 

Ciekawe, że Szkoły Północna i Południowa powstały przez analogię do indyjskich nurtów śiwaickich i śaktyjskich, także Północnych i Południowych, chociaż Chiny bardziej są rozległe w kierunkach Wschód - Zachód niż Północ i Południe. 

Liu Haichan (X w.)

Wewnętrzny Eliksir – jest podstawową i najważniejszą częścią praktyk taoistycznych szkół płd i pn; praktyki te wywodzą się od Zhonga Liquana i Lu Dongbina, dwóch nieśmiertelnych; ważne teksty szkoły to przede wszystkim "Przebudzenie do Rzeczywistości" Zhanga Boduana - najwcześniejszy praktyczny przewodnik wewnętrznej alchemii tej szkoły. 

Chen Tuan (906–989)

Zhang Boduan (984–1082)

"Tao, które można opisać słowami, nie jest wiecznym (prawdziwym) tao"

"Szlak, którym Tao wiedzie, jest prosty, ludzie jednak wolą ścieżki pokrętne."

"Kto nie pojął Tao, tego koniec jest bliski"

"Tao jest schronieniem wszystkiego stworzenia"

---Tao-Teh-Ching (księga cnót drogi) — Lao-Tsy

Osiem Nieśmiertelnych

Ośmiu Nieśmiertelnych (chin. 八仙; w pinyin Bāxiān) – w mitologii chińskiej ośmiu mędrców, którzy za życia posiedli nadprzyrodzone zdolności, a po śmierci dostąpili nieśmiertelności i boskiej czci, podobnie jak indyjscy siddhowie uprawiający jogę. Odgrywają dużą rolę w tradycyjnej wersji taoizmu i sekretnych praktykach alchemicznych. Wszyscy czcili Czcigodne Tao, czyli Tao Chun jako najwyższe bóstwo i Absolut. Za mieszkanie Ośmiu Nieśmiertelnych uważa się góry Kunlun bądź rajską wyspę na wschodzie. Do Ośmiu Nieśmiertelnych zaliczani są:

1. He Xiangu
2. Cao Guojiu
3. Li Tieguai
4. Lan Caihe
5. Lü Dongbin
6. Han Xiangzi
7. Zhang Guolao
8. Zhongli Quan

Cześć Ośmiu Nieśmiertelnym oddaje się w ludowych świątyniach. Tradycyjnie przedstawia ich się jako składających życzenia, płynących po morzu do bogini Xiwangmu, lub stojących na tarasie bądź w pawilonie. 

He Xiangu (何仙姑, pinyin Hé Xiāngū) – bóstwo chińskie z grupy Ośmiu Nieśmiertelnych, jedyna kobieta w tym gronie. Według legendy została pewnego dnia zaatakowana przez demona. Od śmierci ocalił ją Lü Dongbin, który następnie przyłączył ją do grona Nieśmiertelnych. Uznawana jest za patronkę lekarzy. Jej atrybutami są lotos i brzoskwinia.

Cao Guojiu (曹國舅, pinyin Cáo Guójiù) – w mitologii chińskiej jeden z Ośmiu Nieśmiertelnych, uważany za patrona aktorów. Przedstawiany jest zawsze w dworskim stroju, z berłem lub kastanietami. Druga część jego imienia wskazuje, że był wujkiem nieznanego cesarza od strony matki.

Li Tieguai (李铁拐 lub 李鐵拐, pinyin Lǐ Tiěguǎi) – bóstwo chińskie, członek grupy Ośmiu Nieśmiertelnych. Przedstawiany jest z żelazną laską. Według legendy był taoistycznym mistykiem. Pewnego razu jego dusza opuściła ciało, a uczniowie myśląc że ich mistrz umarł, spalili jego ciało. Gdy dusza Li powróciła i nie znalazła swego ciała wniknęła w ciało chromego żebraka. Jego atrybutami są tykwa i kalabasa.

Lan Caihe (藍采和, pinyin Lán Cǎihé) – bóstwo z mitologii chińskiej, jeden z Ośmiu Nieśmiertelnych. Płeć bóstwa jest nieznana. Zazwyczaj uważany jest za hermafrodytę, lub rzadziej za kobietę. Jego atrybutem jest kosz z kwiatami lub owocami, bądź flet lub miska. Przedstawiany jest ubrany w niebieski strój, często z jednym tylko butem na nodze. Jest patronem ulicznych grajków i śpiewaków. 

Lü Dongbin (呂洞賓, pinyin Lǚ Dòngbīn) – w mitologii chińskiej jeden z Ośmiu Nieśmiertelnych. Uznawany za najważniejsze bóstwo z tej grupy, przypisuje mu się wiele fantastycznych przygód. Patron wojowników i fryzjerów. Jego symbolem jest miecz, którym zabija demony. Według legend żył w okresie panowania dynastii Tang lub w czasach dynastii Song i w czasie wojny miał opowiedzieć się po stronie dynastii Liao. Miał flirtować z He Xiangu, którą przyłączył do grupy Ośmiu Nieśmiertelnych. 

Han Xiangzi (韓湘子, pinyin Hán Xiāngzi) – bóstwo chińskie, jeden z Ośmiu Nieśmiertelnych. Jego symbolem jest flet. Han Xiangzi jest postacią historyczną. Był siostrzeńcem chińskiego uczonego Han Yu (768-824) i żył na początku IX wieku. Według podań zrezygnował z życia doczesnego i został taoistycznym ascetą; jego nauczycielem miał być Lü Dongbin. Doskonałość jego cnót sprawiła, że po śmierci stał się jednym z Nieśmiertelnych. 

Zhang Guolao (張果老, pinyin Zhāng Guǒlǎo) – bóstwo chińskie, jeden z Ośmiu Nieśmiertelnych. Według legendy był pierwotnie nietoperzem, który przemienił się w człowieka. W ikonografii Zhang przedstawiany jest na białym ośle, dzięki któremu mógł w ciągu dnia przemierzyć tysiąc mil. Po przybyciu na miejsce składał go i chował w kieszeni, a gdy był mu na nowo potrzebny zwilżał go śliną i zwierzę odzyskiwało dawną postać. Według innego podania Zhang żył w VII wieku w prowincji Shanxi i był drwalem. Idąc za wskazówką którą otrzymał w wizji sennej spotkał Li Tieguaia, a ten dał mu magiczną pigułkę ożywiającą martwe ryby. Gdy zazdrośni rybacy próbowali mu ją odebrać, Zhang połknął ją i uzyskał w ten sposób nieśmiertelność. Atrybutem Zhanga jest bambusowy bębenek. Przedstawia się go także z dwiema pałeczkami, piórem feniksa lub brzoskwinią.

Zhongli Quan (鐘離權 lub 鐘离權, pinyin Zhōnglí Quán) – w mitologii chińskiej jeden z Ośmiu Nieśmiertelnych. Przedstawiany jako stary mężczyzna z brodą i dużym brzuchem, trzymającym wachlarz z frędzlami z końskiego włosia lub miotełką do kurzu. Według legendy żył w czasie panowania dynastii Han i był wielkim alchemikiem. 

Shang Ti

Shangdi to po chińsku 上帝; Shàngdì, dosł. Najwyższy Przodek, Najwyższy Władca – w mitologii chińskiej najwyższy i najważniejszy bóg, stwórca, uważany za personifikację Nieba (Tian). Shang Ti posiada cechy wspólne wszystkim Nieśmiertelnym, jako osobowym ucieleśnieniem czy wzorcem Bóstwa w ludzkiej postaci. Kult Shangdi (Shangti) pojawił się w okresie dynastii Shang. Był oficjalnym kultem państwowym, a ofiary bóstwu składali cesarze. Postrzegany był jako nadziemska istota zsyłająca ludziom powodzenie lub klęskę. Shang Ti był bóstwem sprowadzającym deszcz i pioruny oraz kontrolującym wiatry. U schyłku dynastii Shang uznany został za istotę przewodniczącą przodkom i innym bóstwom, zaś w okresie dynastii Zhou jego kult zlał się całkowicie z bardziej uniwersalnym kultem Nieba (Tian). Osobowy wyraz Tao Nieba. Matteo Ricci wysunął pogląd, że religia chińska była pierwotnie monoteistyczna, zaś Shangdi jest tożsamy z chrześcijańskim pojęciem osobowego Boga. 

Związki taoizmu z buddyzmem 

Około 300 roku e.ch. pojawiła się przypisywana Laozi (Lao Tsy) księga Huahujing (wymowa: Huahu-dźin, czyli [Klasyczna] Księga o nawróceniu barbarzyńców). Opisuje ona działalność misjonarską mistrza Lao w Indiach, a zwłaszcza nauki przekazywane przez mistrza Buddzie. Była popularna w kręgach taoistycznych, a zwłaszcza wykorzystywana by dowieść wyższości nad buddyzmem i tego, że jest on jedynie hinduską odmianą taoizmu. W odpowiedzi na te ataki buddyści uznali ją za oszczerstwo, a także przesunęli datę urodzenia Buddy na XI wiek p.e.ch., by wykluczyć jego powiązania z Laozi. Pozycja jest dziś praktycznie niedostępna na Zachodzie. 

Wraz z inwazją buddyzmu w Chinach, obie doktryny uległy zespoleniu, co zaowocowało powstaniem medytacyjnego buddyzmu chán (z którego wywodzi się koreański sǒn, japoński zen i wietnamskithiên). Twierdzi się, że taoizm religijny przejął wiele doktryn buddyjskich jak reinkarnacja, obraz nieba i piekła, odpłacanie za nasze uczynki na ziemi. Przejęto także wiele pomniejszych bóstw buddyjskich lub raczej wskazano ich chińskie odpowiedniki w ludowej kulturze. Te dwie religie różnią się jednak jeśli chodzi o istotę życia i podejście do praktyki. Dla buddyzmu życie to cierpienie(dukkha), co z pozoru kłóci się z pragnieniem nieśmiertelności i zadowolenia z życia taoistów. Obie tradycje bowiem szukają Tao, Drogi, która dla buddystów jest drogą wyzwolenia z cierpienia, a dla taoistów bardziej drogą poszukiwania nieśmiertelności. Nacisk na praktyczne osiąganie oświecenia wydaje się podobny. 

Kamasutra

Mimo że te techniki uprawiania miłości pochodzą z Indii, kamasutra cieszyła się wielkim poparciem wśród taoistów. Wierzono, iż dzięki niej można osiągnąć lepsze zdrowie. Był to według nich także żywy przykład na działanie ying i yang. Aby energia mężczyzny mogła wzrosnąć, kobieta musiała osiągnąć fizyczne spełnienie. 

Zasada Pu (P'o) 

Pu (P'o) czyli nieociosany kloc, w języku chińskim oznacza tyle co: uczciwy, prosty, naturalny. Odpowiada to wedyjskiej idei Satya czy Satyagraha - totalna uczciwość, prostota i prawdomówność.Pu składa się z połączenia dwóch znaków: pierwszy przedstawia drzewo, drugi oznacza zagajnik. Pierwotnym znaczeniem jest: drzewo w zagajniku bądź drzewo jeszcze nie ścięte. Z takiego znaczenia wywodzi się pojęcie rzeczy w swym pierwotnym stanie, co wyrażone jest w świecie Zachodu jako nieociosany kloc. 

Istotą zasady jest fakt, że wszelkie rzeczy w swym pierwotnym stanie zawierają w sobie moc, ta naturalna moc może zostać zniszczona, kiedy zmienimy pierwotny stan. Nie odnosi się to wyłącznie do przedmiotów, ale także do ludzi. Tę moc można by porównać do nowo narodzonego dziecka. Żyje ono instynktownie, nie podejmuje jakichkolwiek działań przeciw światu, choć jest pełne potencjału. Zawsze osiąga to, co chce, bo jego umysł jest prosty i dziewiczy. Plastyczny umysł, który odrzuca komplikację, arogancję, etc. Dzięki czemu wie, że życie jest radosne. 

Nauki i doktryna taoizmu

Współcześnie, wskutek przymusowej ateizacji pod rządami narodowych socjalistów czy tam faszyzujących (pseudo)komunistów z KPCh efekt jest taki, że taoizm nie tylko nie niknie, ale wręcz się umacnia, czego przykładem jest chociażby powstanie i rozwój Falun Gong. Renesans taoizmu widać także w popularności Feng Shui, czyli chińskiego Wastu. Jak podaje artykuł z 1987 roku z kanadyjskiej gazety Globe and Mail: "Większość wiosek ma swego specjalistę od sztuki feng-szui — najczęściej jest to sędziwy wieśniak, który zna się na siłach tkwiących w wietrze (feng) i wodzie (szui) i potrafi wskazać najdogodniejsze miejsce na wszystko — na grób rodzinny, na nowy dom czy na ustawienie mebli w pokoju". 

Według Lao-cy (Lao Tsy), każdy człowiek powinien kroczyć właściwą drogą (chińskie tao znaczy „droga”- „siła kosmiczna”, tu chodziło raczej o najwyższy byt moralny) mędrca, który koncentruje się na kontemplacji najmniejszych detali życia z zachwytem dziecka. Samego tao nie da się jednak opisać, a wszelkie tego typu próby jedynie przybliża jego rzeczywistość, ale nie określa ostatecznie. Tao ma dwa przeciwstawne aspekty (Yin i Yang). Są to kosmiczne zasady, które nieustannie oddziałują na siebie i dopełniają się nawzajem. 

Yin oznacza to, co żeńskie, pasywność, mrok, miękkość, wklęsłość i pustkę. Yang natomiast symbolizuje to, co męskie, aktywne, światło, twardość, wysokość i pełnię. Człowiek sam nie może dojść do doskonałości, jednak powinien dążyć do rozwoju duchowego aby osiągnąć stan mędrca taoistycznego i tym samym harmonię z tao, z drogą. Potrzebne mu są w tym:

• skromne i zgodne z naturą życie, w którym nikt z nikim nie rywalizuje o realizację wygórowanych ambicji,
• zgodność zasad jin i jang, które stanowią warunek harmonijnego świata,
• prostota,
• samotność.

Laozi uważał, że w życiu należy się poddać milczącemu kierownictwu tao, co jest podobne do praktyk jogi i tantry. Celem człowieka jest odzyskanie naturalnej spontaniczności i zachowanie postawy szlachetnej prostoty. Ten stan określa się jako „powrót do dzieciństwa”.

Inne cechy i założenia taoizmu to:

• istnieje duchowo-materialna jedność świata (sanskr. adwaita),
• nie należy sprzeciwiać się naturalnemu porządkowi panującemu w przyrodzie,
• człowiek powinien być wolny i sceptyczny wobec wszelkich konwencji (sanskr. vairagya),
• należy uznać wyższość kontemplacji nad nauką,
• należy ograniczyć porządek władzy i rolę państwa do minimum, zgodnie z zasadami:
• "Im więcej ustaw i przepisów tym więcej przestępstw."
• "Im mniej rządzi władca, tym lepiej powodzi się jego krajowi."

Według taoizmu istnieje pięć żywiołów tj.:

1. woda,
2. drzewo,
3. ogień,
4. ziemia,
5. złoto (metal).

W taoizmie religijnym wykształciły się dwa nurty tj.: nurt ludowy nurt świątynny. Po pojawieniu się Konfucjusza (VI-V w p.n.e.) taoizm ustąpił miejsca konfucjanizmowi, chociaż nie zniknął. Obecnietaoizm istnieje mocno zakorzeniony na Tajwanie i w Hongkongu, ma też wyznawców wśród wiejskiej ludności Chin. W Chinach taoiści praktykowali najczęściej w ustronnych górskich samotniach i w górskich wioskach, do których nawet dzisiaj dostęp nie jest łatwy. Z taoizmem religijnym czy świątynnym związane są też:

• medycyna chińska, 
• praca z kanałami energii (meridiany)
• nauka,
• wewnętrzne style walki,
• medytacje w ruchu,
• techniki dywinacyjne,
• poszukiwanie sposobów na długowieczność,
• poszukiwania naturalnej równowagi energetycznej w otoczeniu człowieka (Feng Shui).

W taoizmie można czcić ludzi prastarych, często na wpół legendarnych Mistrzów, zwanych długowiecznymi lub nawet Nieśmiertelnymi. Opowieści o nich, w formie bajek i przypowieści przetrwały w Chinach do dzisiaj, są one przeznaczone głownie dla dzieci, jednak czytając je ma się wrażenie jakby były one skomplikowanym traktatem filozoficznym, ubranym w formę i treść taką, aby małe dziecko mogło je zrozumieć i czerpać z nich mądrość. Tak jak dzieci europejskie, parę lat temu czerpały z 'Brzydkiego kaczątka' wiedzę o tym, że ważniejsze od wyglądu zewnętrznego są wartości duchowe i emocjonalne, tak chińskie dziecko czytając „Gościa w jaskini" uczy się, że aby być mądrym trzeba być spokojnym. 

Jedną z podstawowych praktyk alchemii taoistycznej jest ciągłe poszukiwanie Słońca w sercu i Księżyca w głowie. Stan ten oznacza słoneczne gorąco i promieniowanie (miłość) w sercu oraz spokojną, księżycową świetlistość umysłu, która daje prawidłowość myślenia, postrzegania i działania. Prawidłowe myślenie pojawia się wtedy, kiedy spokojne światło Ksieżyca rozpuszcza nadmierne emocje i uspokaja chaotyczne myśli. Nadmierne emocje są według Chińczyków jednym z głównych źródeł chorób. Dlatego Słońce w sercu i Ksieżyc w głowie oznaczają też zdrowie fizyczne i psychiczne. 

Alchemię taoistyczną dzieli się na alchemię zewnętrzną i alchemię wewnętrzną. Taoistyczna alchemia zewnętrzna zajmuje się przekształcaniem różnych substancji w inne substancje czy raczej związki, na przykład rtęci i cynobru w złoto czy coś z barwy do złota podobnego. Taoistyczna alchemia wewnętrzna zajmuje się przekształcaniem wewnętrznych czyli psychicznych i duchowych własności człowieka. Jest po prostu intensywna i subtelna pracą nad sobą, prowadzona na niezwykle głębokim poziomie. Można ją widzieć, jako magię czy tantrę, gdyż jej efekty i terminologia są dość hermetyczne dla osób z zewnątrz kręgu alchemików taoistycznych. Formy Chi Kung są często starożytnymi formami alchemicznymi, ponieważ mogą służyć do przemiany naszego ciała i psychiki, rozumianych jako jedna całość.

Taoizm w Europie i Polsce 

Może się zdarzyć, że znawcą, praktykiem tradycji taoistycznej danej linii przekazu jest czyiś nauczyciel tai chi chuan lub lekarz tradycyjnej medycyny chińskiej a może kucharz, jak w chińskich opowieściach. Wiele osób prosi o informację o znanej osobie mającej styczność z duchowymi czy wręcz ezoterycznymi naukami taoistycznymi, przebywającej w Polsce. Taką osobą może być Chińczyk, Koreańczyk, Japończyk ale też Europejczyk czy Amerykanin.

W Polsce spotkać można znawców sztuk walki czy chińskich lekarzy ale nie słyszy się o żadnym wtajemniczonym w nauki jakiejkolwiek taoistycznej szkoły jak np. Szkoły Kompletnej Rzeczywistości, Dragon Gate, czy Zheng Yi (Celestial Master Daoism (Tian Shi sect), Highest Purity Daoism (Shang Qing sect), Magical Treasure Daoism (Ling Bo sect)), czy koreańskim Kouk Sun Do. Nie słyszy się o żadnym alchemiku, choć tradycja to bardzo bogata, Chiny to kraj liczebny, a jego mieszkańcy rozsiani po całym świecie. Zdumiewający jest brak nawet śladowej popularności taoizmu w Polsce, wobec stosunkowo bogatego życia np. polskich wspólnot buddyjskich i regularnych wizyt w Polsce ich duchowych nauczycieli.

Prawdopodobnie po prostu w głębsze praktyki taoistyczne w zasadzie nie angażuje się nikt, kto nie jest gotów temu się całkowicie poświęcić - odejść od świata, zostać taoistycznym mnichem czymniszką, podjąć inicjację. A mnisi twierdzą, że tylko kilkadziesiąt lat poświęcenia, w oderwaniu od świata i codziennych spraw daje szansę, by coś w tym osiągnąć. Stąd wśród ludzi świeckich można ewentualnie spotkać sympatyków taoizmu filozoficznego jakiejś szkoły - daojia 道家, zaczytujących się w Daodejing lub Nanhuazhenjing, praktykujących ewentualnie jakieś łatwiejsze elementy taoistycznego qigong, ale nie faktycznych praktyków jakiejś linii przekazu taoizmu religijnego - daojiao. Bodaj najwięcej jest erotomanów, krórzy poczytawszy coś o taoizmie mniemają, że jak bzykają, to tao seksu przekazują, co jest oczywiście głuptakowatym absurdem typowym dla Zachodu. 

W 2008 roku kilka przebywał w Europie pewien taoistyczny mnich, zaproszony przez "taoistyczne stowarzyszenie" do Petersburga (dawnego Leningradu). Strasznie rosyjscy rzekomi "taoiści" byli napaleni na prawdziwy przekaz, jednak chyba mieli na myśli niestniejącą w oryginale "jogę seksu". Gdy ich naiwne czy raczej głuptakowate oczekiwania i wyobrażenia zderzyły się z autentycznymprzekazem taoizmu, to okazało się, że chętnych do pobierania nauk taoistycznych nie będzie i mnichowi szybko kupiono bilet powrotny do Chin. Nie chcieli ani medytacji, ani nauk, ani inicjacji, ani zostania mnichami czy mniszkami. 

Seks taoistyczny

Życie klasztorne taoistów jest typowe dla tzw. północnych szkół, silnie nawiązujących do buddyzmu (celibat, wegetarianizm, klasztor), chociaż historycznie to raczej buddyzm nawiązuje do taoizmu, ale z powodu okresowej popularności, te role mogą się obracać niczym koło Yin-Yang. W szkołach południowych nawiązujących do szamanistycznych źródeł taoizmu dopuszcza się małżeństwa i związany z nimi seks czyli alchemię seksualną, czasem nawet jedzenie mięsa, podobnie jak w tantrze i życie poza klasztorem czy świątynią. Bywa, że południowa szkoła to rodzinapraktykująca rodzinny przekaz taoistycznej praktyki i stylu życia, rodzina liczna z wieloma krewnymi, a może to być i kilkaset osób.

Seks taoistyczny kultywowany jest jednak w małżeństwie, z wielkim naciskiem na wierność ipoświęcenie oraz miłość, a nie jak wyobrażają sobie zachodni erotomani w formie grupowej kopulacji na rynku, bez zobowiązań i ślubu. Sanju Taoshi (Daoshi) to mistrz kapłan taoistyczny w szkole południowej, rodzinnej, dosłownie mnich kapłan "żyjący w małżeństwie", tak jak pop czypastor w chrześcijaństwie. Taoizm seksualny to wysoka kultura erotyczna bez rozwiązłości i burdelarstwa jak próbują ludziom wmówić amerykańscy zwykle oszuści i erotomani. 

Istotą przyrody, społeczeństwa i całego wszechświata jest Tao (jap. Do). Tao to określenie wszystkiego, co łączy się z pojęciem drogi, szlaku, metody, biegu rzeczy itp. To zarazem porządek, pierwsza przyczyna, istota rzeczywistości. Od niego wszystko się zaczyna i do niego wraca. Ponieważ porządku tego nie można zmienić, należy poddać się naturalnemu biegowi rzeczy. Sława, władza, bogactwo to rzeczy względne i nieposiadające znaczenia. Liczy się wolność pojmowana jako nieuleganie namiętnościom.

Symbol, znak Tao (道) jest w pewnej mierze przedmiotem zarówno czci jak i kontemplacji. Studiuje się jego znaczenia oraz niuanse kaligrafii. Znak Tao (Dao, 道) jest traktowany z podobną kurtuazją jak np.symbol krzyża w chrześcijaństwie czy znak Om w hinduizmie. Chyba najlepiej na Zachodzie zacząć kontemplacje od nauki pisania czy raczej kaligrafowania znaku Tao, bo bez tego pietyzmu charakterystycznego dla źródeł nikt nie powinien nazywać się taoistą (daoistą). 

Taoizm głosi, że „człowiek powinien żyć w zgodzie z naturą”, a kluczowymi w nim były - samodoskonalenie się, wolność i dążenie do nieśmiertelności. Od V w e.ch. taoizm był oficjalną religią Chin wspieraną przez cesarzy. Taoistyczna "joga seksualna" czy jak kto woli tao miłości i seksu zajmuje się wyłącznie wymianą energetyczną pomiędzy kobietą a mężczyzną, nie przewiduje możliwości rozwoju tymi metodami dla osób homoseksualnych. 

Taoistyczni lekarze z różnych względów uważali męskie praktyki homoseksualne za szkodliwe dla zdrowia. W naturze Yang leży aktywność i agresywność, a zawsze gdy spotykają się dwie agresywne siły, powstaje zasadniczy konflikt energii i dążeń. Pederastia wzmaga wedle taoistów Yang czyniąc je skrajnym i konfliktowym, a przez to destrukcyjnym, co może ciężko odbić się tak wsamoniszczących, autodegradacyjnych chorobach jak i w niszczycielskich zachowaniach w stosunku do otoczenia. Poprzez homoseksualizm szybko następuje utrata wewnętrznej równowagi i dysharmonia oraz diskordia, o czym taoizm bardzo wiele uczył i uczy ustami autentycznych chińskich mistrzów Tao. 

Tao seksu - zalecenia dla małżeństw

1. Najpierw trzeba sobie do praktyki znaleźć żonę czy męża... (nauka odbywa się na warsztatach dla stałych par i związków.)

Opowieść o Mędrcu z Gór

Pewna anegdota ilustruje jak należy to pojmować Mędrca, Szeng Żeń (Rishi): Na górze T'o-nen mieszkał sędziwy Mędrzec. Pewnego dnia przybył do niego wędrowiec. Pokłoniwszy się usiadł naprzeciw i zapytał: "Czy prawdą jest, iż posiadłeś najwyższą Mądrość (TAO)?".

- W odpowiedzi Starzec opuścił swoje miejsce i oddalił się bez słowa. 

Komentując to zdarzenie w kilka wieków później, mistrz Zen Sosen rzekł: "O! Jakże głęboką była Mądrość tego starca. Gdyby na pytanie wędrowca odpowiedział twierdząco, zaprzeczyłby swej mądrości, gdyby odpowiedział przecząco, wówczas by skłamał. Zamiast tego wolał oddalić się bez słowa. Jakże wymowna to odpowiedź!".

Złote Myśli Mistrzów Tao (Dao)

• "Kto zna działanie Przyrody, ten żyje z nią w zgodzie!" - Chuang-Tsy
• "Mędrcy są ostrą bronią świata!"
• "Kto zna swoją głupotę, ten nie jest wielkim głupcem!"
• "Najwyższe miłosierdzie pozbawione jest tkliwości (roztkliwiania)!"
• "Nie dba o tytuły, kto ma najwyższe szlachectwo!"
• "Kontempluj Tao wśród Przyrody!"
• "Wierny poddany nie jest pochlebcą swego pana!"
• "Mistrz jest dla uczniów jak dozorca małp!" ( Odpowiedź na pytanie uczniów kim jest Mistrz)

Czuang-Tsy: "Mowa nie jest tylko wydmuchiwaniem powietrza. Mowa ma coś powiedzieć, ale co ma powiedzieć, nie jest jeszcze bliżej ustalone. Czy rzeczywiście jest coś takiego jak mowa, czy też nie ma niczego podobnego? Czy można ją uważać za różną od szczebiotu ptaków, czy też nie?". 

"Pewnego razu Czuang Czou śniło się, że jest motylem, radosnym motylem, który latał swobodnie nie wiedząc, że jest Czuang Czou. Nagle zbudził się i znów był rzeczywistym Czuang Czou. I teraz nie wiadomo, czy motyl był snem Czuang Czou, czy też Czuang Czou był snem motyla. A przecież Czuang Czou i motyl stanowczo różnią się od ciebie. To się nazywa przemianą istoty".

Czuang-Tsy, gorliwy taoista, gardził wszelką doczesnością i jako wzór do naśladowania wskazywał na Hü Ju - wielkiego mędrca taoistycznego. Otóż "kiedy Jao - legendarny władca Chin, zaproponował mu objęcie władzy, obmył swoje uszy skalane taką wiadomością i schronił się na odludnej górze K'i-szan". 

W ogóle dla Czuang-Tsy, podobnie jak dla biblijnego Koheleta, świat zewnętrzny jest niczym, jest marnością: "Walcząc lub ulegając światu zewnętrznemu, jak cwałujący koń mkniemy ku końcowi. Czyż to nie jest smutne? A że trudzimy się całe życie i nie oglądamy owoców swojej pracy, czyż też nie jest żałosne? Że zmęczeni i wyczerpani nie mamy gdzie powrócić - czyż też nie jest żałosne? Ludzie mówią, że jest nieśmiertelność, ale jaka z niej korzyść? Ciało się rozkłada, a z nim razem i umysł. Czyż to nie jest najbardziej żałosne?". 

(Z czasem będzie więcej złotych myśli taoistów. Zajrzyj znowu) 

MAO ZEDONG: Jak powstał taoizm filozoficzny

"Taoizm filozoficzny stworzył Mao Tse Tung w latach 1936-1956 dla potrzeb rozwoju myśli komunistycznej nawiązującej do tradycyjnej kultury Chin i aby wytępić taoizm normalny, nazwany religijnym w ramach antyduchowej krucjaty mającej zniszczyć wszelką religię. Dziwi dzisiejsze stanowisko wielu ludzi, którzy chcą zajmować się tym taoizmem filozoficznym, a zwalczaniem prawdziwego taoizmu, tego religijnego, ludowego i świątynnego przekazywanego od wieków przez mnichów, mniszki i kapłanów taoistycznych.

Wydaje się, że nawet w Polsce zamiast taoizmu, praktykowany jest "taoizm filozoficzny" stworzony przez przewodniczącego Mao Tse Tunga i ideologów Komunistycznej Partii Chin na potrzeby walki z religią i kapłanami podtrzymującymi tradycję chińską od czasów mitycznego cesarzaHuang Ti. " - Mistrz Liu Tsy 

Naukowiec z ZSRR A. Rumiancew wyliczył, w ramach radzieckiej krytyki maoizmu, że cytaty z klasyków marksizmu stanowią w pracach Mao Zedonga zaledwie 4 procent ogółu cytatów. Reszta pochodzi z prac chińskich filozofów taoistycznych i chińskiej mitologii. Mao Zedong nie znał języków obcych, a w chwili kiedy tworzył zręby ideologii nazwanej później maoizmem, po chińsku dostępny był jedynie "Manifest komunistyczny", kilka fragmentów prac Lenina i dwie krótkie książki czy raczej opracowania o marksizmie. Z religii najbardziej tępione były buddyzm i chrześcijaństwo. 

Zapewne nie byłoby Chin Ludowych, gdyby oprawcy tworzący reżim Czang Kai Szeka nie zamordowali w trybie torturowania i egzekucji w 1930 roku Yang Kaihui - ukochanej żony, a także siostry Mao Tse Tunga (Mao Zedonga). Zginął także najmłodszy syn Mao zamordowany przez rzezimieszków reżimu Czang Kai Szeka. Tak z powodu republikańskiej zbrodni morderczego prawicowego durnia, od 1930 do 1949 roku powstała Chińska Republika Ludowa - produkt wendety. 

Mao Zedong (Mao Tse Tung) wiódł życie jako asceta, inspirując się starymi ludowymi idolami taoizmu, w rzeczywistości nigdy nie pędził on życia pełnego luksusów, jak twierdzi prawicowa propaganda, a zmarł w wieku 83 lat poszukując długowieczności... Mao Zedong jako 70 letni człowiek przepłynął 15 kilometrów pokonując rzekę Jangcy Kiang w czasie ledwie przekraczającym godzinę! Mao nie był nigdy dyktatorem, po prostu korzystał z chińskiej tradycji, w której od kilku tysięcy lat władca, cesarz, traktowany był i czczony jako bóstwo. W Chinach panował i jeszcze panuje kult władcy, ktokolwiek nim jest. Chociaż religia była tępiona, jednak ludzkie nawyki stworzyły Mao - którego samo imię wskazuje na bóstwo pochodzące z Niebios... 

Mao Zedong (Mao Tse Tung) był poetą, tworzył przede wszystkim klasyczne utwory tzw. twórczość poetycka shi oraz ci. Był również uzdolnionym kaligrafem, posiadał wymowny styl, a aż do teraz jego kaligrafie wewnątrz Chinach cieszą się dużym powodzeniem. Fascynował się pierwszym historycznym cesarzem Qin Shi Huangiem. W swych pracach sięgał do Konfucjusza, legistów oraz chińskiej mitologii taoistycznej.

Upowszechniono w Chinach Ludowych od 1936 roku wybrane dzieła taoistyczne, w tym mistrza Lao Tsy i Czuang Tsy, głównie w tym celu, aby ograniczyć ludzkie zainteresowanie taoizmem i wszelką religią skierować na tory filozoficzne. Propaganda sprytnie twierdziła, że taoizm religijny powstał później i jest wypaczeniem filozofii, chociaż w chińskiej kulturze nigdy takiego podziału nie było, boTao raczej łączy zamiast dzielić. Reinterpretacji taoizmu dokonano z pomocą radzieckich towarzyszy, którzy nawet dokonali specjalnych tłumaczeń i opracowań taoizmu na język rosyjski w duchu marksistowskim.

Współcześnie mamy całe szkoły o charakterze pseudotaoistycznym, które nauczają nawet "tai chi" oraz "chi kung" jako pustych ruchów, rzekomo zdrowotnych, które w zastosowaniach nie mają żadnej skuteczności! Inne grupy maoistowskiego tao poszły w kierunku wybujałego erotyzmu... 

Myśli taoistyczne Mao Zedong - przywódcy Chin Ludowych

(czyt. Mao Ce-tung, Mao Tse-tung; 1893–1976). 

"Dla żaby w studni niebo zawsze jest okrągłe." - Mao Tse Tung (Mao Zedong)

"Najdłuższy marsz zaczyna się od pierwszego kroku." 

"Sprzeczność to podstawa bytu." 

"Opierać się na własnych siłach, walczyć wytrwale i ofiarnie." 

"Zdeptać kapitalistycznych zbójów u władzy!"

"Przegnać wszystkie diabły i złe duchy!". 

"Precz z czterema starymi rzeczami: ze starym myśleniem, starą kulturą, starymi zwyczajami, starymi nawykami!". 

"Myśl Przewodniczącego Mao niech zapanuje nad duchem i niech go przemieni, aż siła ducha przemieni się w materię!" 

"Nie ma budowania bez burzenia. Burzenie oznacza krytykę i potępienie, oznacza rewolucję." 

"Zmiażdżyć psią głowę Liu Szao Tsi!" 

"Dla osiągnięcia celu politycznego można poświęcić w ofierze połowę ludzkości."

Źródło: przemówienie w Moskwie, listopad 1957

"Im więcej książek ktoś przeczyta, tym jest głupszy (...) Można trochę czytać – ale gdy ktoś czyta za dużo – to go niszczy, dosłownie rujnuje."

"Karabin rodzi władzę."

"Konieczna jest polityka utrzymywania ludzi w stanie głupoty." 

"Nie ma budowania bez burzenia."

"Polityka – to bezkrwawa wojna, a wojna – to krwawa polityka."

"Siła polityczna wyrasta z lufy karabinu (ilości broni)."

"Ten kto nie wspiął się na Wielki Mur, nie jest mężczyzną. (Bú dào Chángchéng fēi hǎo hàn)". 

"Wszędzie na tej ziemi zapanował nieopisany chaos – sytuacja jest doskonała."

"Wy macie rację, ale my mamy karabiny (miecze)." 

"Bomba atomowa jest papierowym tygrysem, którego reakcyjne Stany Zjednoczone używają do zastraszenia ludzi."

"Jesteśmy za zniesieniem wojen, nie chcemy wojny; ale wojna może być zniesiona tylko przez wojnę, i aby pozbyć się broni, musimy użyć broni." 

"Historia wskazuje, ze istnieją dwa rodzaje wojen - sprawiedliwe i niesprawiedliwe. Wszystkie wojny postępowe są sprawiedliwe, wszystkie wojny, które hamują postęp są niesprawiedliwe... Sprzeciwianie się wojnom niesprawiedliwym, to robienie wszystkiego by im zapobiec, ale kiedy już wybuchną, trzeba sprzeciwiać się wojnie wojną." 

"Bomba atomowa wybucha na rozkaz,

Ach, co za bezgraniczna radość!" - Dwuwiersz ułożony z okazji pierwszej udanej próby jądrowej przeprowadzonej przez Chińczyków. 

"Studenci niech walczą jeszcze 10 lat. Kula ziemska nie przestanie się kręcić niebo się nie zawali". - O anarchizmie czerwonej gwardii hubweinów. 

Bibliografia:

1. Czuang-Tsy; Prawdziwa Księga Południowego Kwiatu; tłum. z jęz. chińskiego, W. Jabłoński, J. Chmielewski; Warszawa 1953; PWN; 
2. Wit Jaworski (Wybór), Marian Dziwisz (Redakcja), Taoizm; Biblioteka Pisma Literacko-Artystycznego, Kraków 1988. 
3. Wolfram Eberhard: Symbole chińskie. Słownik. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2007. ISBN 978-83-242-0766-4.
4. Wasiliew L.; Kulty, religie i tradycje Chin, Warszawa 1974. 

Więcej o TAO możesz przeczytać w artykule: 

TAO SEKSU I MIŁOŚCI:

http://ezoteryka-magia-okultyzm.blogspot.com/2015/01/tao-seksu-i-milosci-joga-seksualna.html

Zapraszamy na warsztaty rozwoju duchowego

http://ezoteryka-magia-okultyzm.blogspot.com/p/warsztaty.html

© Wszelkie prawa do publikacji zastrzeżone przez: ezoteryka-magia-okultyzm.blogspot.com